رمان مسلمانان دارالراحت و ویژگی‎های ترجمۀ فارسی آن

author

Abstract:

در اواخر نیمة دوم سدة نوزدهم میلادی، در میان مسلمانانِ تحت سلطة‌ امپراتوری روسیه، جنبشی اجتماعی و فرهنگی‎ درحال شکل‌گیری بود که به تأسی از شیوة ابداعی بنیان‎گذار آن،‌ اسماعیل‎بیک گسپرینسکی (1851-1914م)، برای آموزش نوین در مکاتب ابتدایی مسلمانان، موسوم به «اصول صوتیه» یا «اصول جدید»، به «جدیدیه» مشهور شد. این جنبش پس از شکست سنگین ارتش روسیة تزاری از ارتش ژاپن و وقوع انقلاب اول روسیه در سال 1905م، به‌منظور ایجاد ارتباط گسترده با تودة مردم، برای تبلیغ افکار خود، هم‌زمان با روی آوردن به چاپ و انتشار روزنامه و مجله و ساده کردن زبان آن‏ها، به خلق آثار ادبی فاخر در حوزة شعر و ادبیات داستانی جدید نیز دست زد و از این طریق، به نوسازی ادبیات خود، هم از نظر صورت و هم از نظر محتوا، اقدام کرد. در این مقاله، ویژگی‎های رمان مسلمانان دارالراحت، ترجمۀ رمان تاتاری دارالراحت مسلمانلری (1906م)، مهم‏ترین و معروف‏ترین اثر ادبی آرمان‏شهری اسماعیل‎بیک گسپرینسکی (1851-1914م) که عبدالرئوف فطرت بخارایی (1886-1938م)، از سران جنبش جدیدیه و بنیان‎گذار نثر نوین فارسی تاجیکی در بخارا، آن را در 1915م به فارسی ترجمه کرده است، بررسی شد. نتایج تحقیق نشان داد که مترجم ضمن وفاداری به متن تاتاری رمان از نظر محتوا، تمام تلاش خود را برای بنیان‎گذاری زبان نوآیین فارسیِ برگرفته از زبان قابل‎فهم گفتاری عموم مردم بخارا در اوایل قرن بیستم، به‎کار برده و با افزایش یا کاهش حجم ترجمه، تغییر ساختار نحوی متن اصلی، تغییر شکل گفت‌وگوها و نقل‎قول‎ها، از نمایشِ گونۀ ادبی زبانِ گفتاریِ بخاراییان و درنتیجه، شکل‎دهی به زبانی نوآیین، سربلند بیرون آمده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

گسپرینسکی و رمان آرمان شهری وی (دارالراحت مسلمانلری)

در اواخر نیمة دوم سدة نوزدهم میلادی در میان مسلمانان امپراتوری روسیه، جنبشی اجتماعی و فرهنگی درحال شکل گیری بود که به تأسی از شیوة ابداعی بنیان‎گذارش، اسماعیل‎بیک گسپرینسکی (1851- 1914م)، برای آموزش، یعنی «اصول جدید» به «جدیدیه» مشهور شد. رهبر این جنبش برای تبلیغ افکار خود به خلق آثار ادبی در حوزة شعر و ادبیات داستانی نو نیز دست یازید. در این مقاله، رمان دارالراحت مسلمانلری(1906م)، اثر ادبی آرم...

full text

ارزیابی شیوه‌های ترجمۀ عبارت‌های طنزآمیز سریال «مدیر عام» و دوبله فارسی آن بر اساس راهبردهای گاتلیب

طنز در شمار یکی از مقوله‌های جذاب زبان قرار دارد که به شکل نامحسوسی به مسائل فرهنگی، سیاسی و اجتماعی می‌پردازد و به دلیل در امان ماندن از انتقادات و فیلترهای موجود در جامعه و نیز جهت برقراری رابطه‌ای نزدیک با مخاطبان از آن استفاده می‌شود. در این میان با ورود ابزارهای ارتباطی تازه، جنبه­های نوینی به مباحث ترجمۀ طنز افزوده شده است به ویژه در ترجمۀ طنزهایی که در قالب فیلم کوتاه، بلند و سریال عرضه ...

full text

تعادل واژگانی و اهمیّت آن در فهم دقیق متن (موردکاوی پنج ترجمۀ فارسی از خطبه‌های نهج‌البلاغه)

یکی از مهم‌ترین مسائل مورد توجّه در فرایند ترجمه، دستیابی به تعادل و برابری در ترجمه است که از طریق مطالعۀ جنبه‌های مختلف زبان مبدأ صورت می‌پذیرد و یکی از مهم‌ترین زمینه‌های مورد پژوهش در تعادل ترجمه‌ای، برابری واژگانی است. هرچند این امر به شکل کامل در بین دو زبان مبدأ و مقصد، به علّت امکانات زبانی مختلف، قابل دستیابی نیست، امّا وظیفۀ مترجم این است که تا آنجا که امکان دارد، بکوشد برابرنهادهای واژگ...

full text

پیاده‌سازی نظریۀ گرایش‌های ریخت‌شکنانه آنتوان برمن در ترجمۀ رمان از فارسی به عربی (بررسی موردی دو ترجمه از بوف کور)

آنتوان برمن نظریه­پرداز حوزۀ مطالعات ترجمه بر آن است که در ترجمه به‌خصوص ترجمۀ نثر اتفاقاتی می‌افتد که می­توان آن‌ها را در 13 عنوان جای داد. به اعتقاد وی، با روش تحلیل منفی می­توان این 13 مورد را در متون ترجمه شده مورد بررسی قرار داد. این پژوهش قصد دارد با پیاده کردن این نظریه روی دو ترجمه از رمان بوف کور نوشتۀ صادق هدایت که توسط الدسوقی و عدس به عربی ترجمه شده­اند، نشان دهد که این نظریه را می­...

full text

جامعه‌شناسی رمان معاصر فارسی

جامعه شناسی ادبیات، یکی از شیوه‌های جدید و کارآمد نقد متون ادبی است و امروزه، در تحلیل انواع ادبی نوین، به خصوص رمان فارسی معاصر کاربرد فراوان دارد. نقد و تحلیل رمان‌های معاصر فارسی و بررسی ساختارهای تاریخی، سیاسی، اجتماعی جامعه ایرانی از خلال این آثار، هدف مقاله حاضر بوده است. یافته‌های این تحقیق، حکایت از آن دارد که: رمان کامل ترین نوعی است که می تواند به مطالعات جامعه‌شناختی نوین، پاسخ مثبت ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 17  issue 47

pages  25- 47

publication date 2016-09-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023